Nederlands kinderboek: ‘Surinamers verkochten zichzelf als slaaf’ en ‘de meeste Surinaamse mannen gaan vreemd’.

Toen kinderboekenschrijfster Sanne de Bakker een paar jaar geleden ”Suriname here we come” schreef, zal ze niet de intentie hebben gehad om Nederlandse kinderen met een Surinaamse achtergrond een sterker gevoel van eigenwaarde mee te geven.

Of het omgekeerd haar bedoeling was om witte Nederlandse schoolkinderen te leren op hun zwarte klasgenootjes neer te kijken, is niet bekend – maar gezien de talloze vooroordelen, stereotyperingen, generalisaties en onwaarheden, is dat waarschijnlijk wel het resultaat.

De discussie over dit boek uit 2012 is de laatste dagen opnieuw opgelaaid nadat Morenita Taborda op haar Facebookpagina zogenaamde ‘weetjes’ uit dit ‘literaire’ werk voor kinderen heeft afgebeeld. Morenita kwam het boek tot haar verbazing tegen in de openbare bibliotheek in de Amsterdamse Poort.

Zo leert Sanne de Bakker Nederlandse kinderen dat het in Suriname ”heel normaal is om vreemd te gaan”. Ook wordt Nederlandse schoolkinderen door Sanne de Bakker voorgehouden dat telefoongesprekken tussen Surinamers  “lang kunnen duren omdat ze een eindeloze intro nodig hebben en niet in staat zijn een gesprek te beëindigen”. En Sranang Tongo heette volgens de auteur vroeger “negertaal”.

Maar er is meer. “Wat wij oranje noemen, noemen Surinamers rood, en wat wij rood noemen, noemen de Surinamers felroze,” zo houdt de auteur Nederlandse schoolkinderen voor. Ook waren er volgens Sanne de Bakker vroeger mensen in Suriname die “zichzelf als slaaf verkochten” om daarmee een beter leven te krijgen, is er in Nickerie geen vuilnisophaaldienst, en wie op bezoek gaat bij een Surinamer moet zijn schoenen uitdoen “omdat je anders het kwaad van de straat mee naar binnen neemt.”

Het boek ligt niet alleen in de Amsterdamse bibliotheek, maar ook in talloze andere bibliotheken in het land. De auteur zegt in een reactie op de hernieuwd ontstane ophef dat ze haar excuses al eerder heeft aangeboden en dat het boek niet meer te koop is. Desondanks neemt het boek een prominente plek in op haar website, waar het bovendien te koop is.

Daar valt ook te zien dat al deze stereotyperingen Oxfam Novib er niet van heeft weerhouden om de opvolger “Marokko here we come” mede uit te geven. Of daarin vergelijkbare stereotyperingen en minachtende teksten staan? Daarvoor moeten we dat boek eerst lezen. Wel blijkt uit de flaptekst dat Marokkanen volgens de auteur het Suikerfeest vieren, daar waar dit een van oorsprong Turkse benaming is die in de Marokkaanse context niet bestaat. Ook de stereotype cover geeft ons weinig hoop. Dat de auteur het niet van belang vind rekening te houden met de  verschillende belevingswerelden binnen onze steeds multicultureel wordende samenleving, blijkt ook uit de cover van haar recentere boek  “Sinterklaas zonder baard” en haar uitspraken op Facebook.

Het werken aan een inclusieve Nederlandse samenleving wordt uiteraard wel heel erg moeilijk wanneer kinderen van jongs af aan door schrijvers van kinder- en jeugdboeken op deze eenzijdige wijze  worden geïndoctrineerd met negatieve stereotypen.

Voor wie het, anders dan Sanne de Bakker, van belang vindt dat kinder- en jeugdboeken wél vanuit een ander dan alleen wit perspectief worden geschreven, kan overigens terecht bij Rose Stories. Zij geven prachtige kinderboeken uit vanuit de perspectieven binnen onze multiculturele samenleving.

UPDATE 9 JULI 2018 – UITGEVERIJ HAALT BOEK UIT DE HANDEL

Na de hernieuwd ontstane ophef heeft de uitgeverij het boek alsnog uit de handel genomen. Op de website van de uitgeverij staat nu: “Het spijt uitgeverij Kluitman te horen dat een boek van auteur Sanne de Bakker, ‘Suriname here we come’ (oorspronkelijk verschenen bij een andere uitgever) mensen met een aantal passages heeft gekwetst. Dit is nooit de bedoeling geweest. Kluitman heeft daarom besloten het boek van deze website te halen en niet meer leverbaar te maken.”